Republika Korei charakteryzuje się społeczeństwem kierującym się zasadami konfucjańskimi. Zgodnie z tymi zasadami, szacunek wobec osób starszych i lojalność synowska są istotnym elementem w życiu społecznym każdego Koreańczyka. Zważając na te wartości, warto przyjrzeć się temu, jak w rzeczywistości wygląda sytuacja seniorów w Korei Południowej.
Wyzwania demograficzne
Korea zmaga się z dużym problemem demograficznym. Według danych, wskaźnik dzietności osiąga poziom poniżej jednego dziecka na kobietę (0,78 w 2022 roku). A co za tym idzie? Społeczeństwo koreańskie coraz bardziej się starzeje, przez co na rynku pracy siły roboczej jest coraz mniej. Do 2067 roku liczba osób w wieku przedprodukcyjnym spadnie o 19,8 mln. Jedyną nadzieją wydają się być osoby w wieku produkcyjnym, których liczba w latach 2017-2027 ma niestety spaść o 2,5 mln.
Natomiast w tym samym przedziale czasowym emerytów ma być o 4,5 mln więcej. Tym sposobem istnieje duże prawdopodobieństwo, iż osoby w wieku poprodukcyjnym będą zmuszone pracować, mimo podeszłego wieku. Dla potwierdzenia, warto przyjrzeć się statystykom ukazującym, iż w 2022 roku aż 60% nowo zatrudnionych Koreańczyków stanowiły osoby powyżej 60-tego roku życia. Co więcej, około 33% osób w przedziale wiekowym 70-74 i aż 37,5% osób powyżej 65. roku życia jest aktywna zawodowo. Jednakże, czy oprócz kryzysu demograficznego może być jeszcze inny powód zmuszający seniorów do pracy?
Portfel emeryta koreańskiego
W Korei Południowej występują 4 różne świadczenia emerytalne, czyli
- Program Emerytalny Pracowników Rządowych,
- Wojskowy System Emerytalny,
- Program Nauczycieli Szkół Prywatnych
- i ostatni, najbardziej powszechny to Narodowy Program Emerytalny.
System emerytalny Korei jest uzależniony od dochodów, a także opiera się na zarobkach indywidualnych i na średnich zarobkach ubezpieczonego. Obecnie, wiek emerytalny to 62 lata, w tym wymagane jest dziesięcioletnie opłacanie składek. Wysokość świadczenia emerytalnego w Republice Korei wynosi poniżej 500 USD, co daje 1/3 płacy minimalnej. Nie jest to dużo, zważając na to, że wskaźnik ubóstwa wśród koreańskich seniorów wynosi około 40% (najwyższy wynik wśród krajów OECD). Warto dodać, iż składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne są opłacane z portfela emerytów. W ten sposób, osoby starsze są zmuszone pracować, z uwagi na własną sytuację finansową. Co więcej, podatek dochodowy dla emerytów różni się w zależności od wieku i wysokości emerytury. Dla osób w wieku 70+ przewidziana jest dodatkowa ulga podatkowa wynosząca 1 mln wonów, podczas gdy normalna ulga podatkowa na każdego podatnika osiąga 1,5 mln wonów. A jak wygląda sytuacja, jeśli chodzi o opodatkowanie zależne od wysokości emerytury? Istnieje odliczenie dochodu od podatku, którego stopa potrącenia dzieli się na 4 przedziały. Jeśli dochód z emerytury osiąga wartości poniżej 3,5 mln wonów, to cała kwota jest zwolniona podatku. Natomiast w przypadku wyższych wartości, przedziały stopy potrącenia końcowego prezentują się tak:
Od 3,5 mln do 7 mln wonów - 10%
Od 7 mln do 14 mln wonów – 20%
Od 14 mln wonów wzwyż – 40%
Proseniorskie działania
Koreańskie firmy starają się dostosowywać stanowiska pracy pod potrzeby starszych pracowników, organizując udogodnienia w postaci pokoi odpoczynku czy wind. Ponadto rząd również stara się wprowadzać zmiany, by nie ulec gospodarczym skutkom kryzysu demograficznego. Jednym z takich działań jest wsparcie finansowe dla firm zatrudniających seniorów. Tym sposobem nasuwa się pytanie, czy Korea podoła sytuacji, z jaką przyjdzie jej się zmierzyć? W przyszłości będzie coraz więcej seniorów i coraz mniej młodych osób. Skoro dzisiaj pojawiają już tak duże problemy związane z sytuacją finansową emerytów, co będzie za kilkanaście lub kilkadziesiąt lat?
Oprac. Matylda Siodmok