Dzisiaj, 23 lutego, obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. To dobra okazja do tego, aby lepiej zrozumieć, czym jest depresja, jak ją leczyć, jak pomóc osobom cierpiącym na tę chorobę.
Czym jest depresja
Przygnębienie, które odczuwamy od czasu do czasu, jest normalną częścią życia, ale jeśli te uczucia trwają kilka tygodni lub miesięcy, możesz mieć depresję.
Depresja to poważne zaburzenie nastroju. Może wpływać na sposób, w jaki się czujesz, działasz i myślisz. Depresja jest powszechnym problemem wśród osób starszych, ale depresja kliniczna nie jest normalną częścią starzenia się. W rzeczywistości badania pokazują, że większość starszych osób czuje się zadowolona ze swojego życia, pomimo większej liczby chorób lub problemów fizycznych niż osoby młodsze. Jednakże, jeśli doświadczyłeś depresji jako młodsza osoba, możesz być bardziej narażony na depresję jako starsza osoba dorosła.
Depresja to choroba, którą należy leczyć. Dostępne są terapie, które mogą pomóc. U większości ludzi depresja ustępuje po leczeniu. Poradnictwo, medycyna lub inne formy leczenia mogą pomóc. Nie musisz cierpieć — dostępne są opcje pomocy i leczenia. Porozmawiaj z lekarzem, jeśli podejrzewasz, że możesz mieć depresję.
Istnieje kilka rodzajów depresji, których mogą doświadczać osoby starsze:
• Duże zaburzenie depresyjne – obejmuje objawy trwające co najmniej dwa tygodnie, które zakłócają zdolność osoby do wykonywania codziennych zadań
• Uporczywe zaburzenie depresyjne (dystymia) – depresyjny nastrój, który trwa ponad dwa lata, ale osoba może nadal być w stanie wykonywać codzienne zadania, w przeciwieństwie do osoby z dużym zaburzeniem depresyjnym
• Zaburzenie depresyjne wywołane substancjami / lekami – depresja związana z używaniem substancji, takich jak alkohol lub leki przeciwbólowe
• Zaburzenie depresyjne spowodowane stanem chorobowym – depresja związana z inną chorobą, taką jak choroba serca lub stwardnienie rozsiane.
Inne formy depresji obejmują depresję psychotyczną, depresję okołomenopauzalną i sezonowe zaburzenie afektywne .
Przyczyny depresji
Istnieje wiele rzeczy, które mogą być czynnikami wystąpienia depresji. U niektórych osób zmiany w mózgu mogą wpływać obniżony nastrój i powodować depresję. Inni mogą doświadczać depresji po poważnym wydarzeniu życiowym, takim jak diagnoza lekarska lub śmierć bliskiej osoby. Czasami osoby w dużym stresie — zwłaszcza osoby, które opiekują się bliskimi z poważną chorobą lub niepełnosprawnością — mogą odczuwać depresję. Inni mogą popaść w depresję bez wyraźnego powodu.
Badania wykazały, że poniższe czynniki są związane z ryzykiem wystąpienia depresji, ale niekoniecznie powodują depresję:
• stany medyczne, takie jak udar lub rak
• geny – osoby, u których w rodzinie występowała depresja, mogą być bardziej zagrożone
• stres, w tym stres opiekuna
• problemy ze snem
• izolacja społeczna i samotność
• brak ruchu lub aktywności fizycznej
• ograniczenia funkcjonalne, które utrudniają wykonywanie codziennych czynności
• uzależnienie i/lub alkoholizm — zaliczane do zaburzenia depresyjnego wywołanego substancjami psychoaktywnymi
Izolacja społeczna a depresja u osób starszych
Każdy potrzebuje kontaktów społecznych, aby przetrwać i rozwijać się. Ale wraz z wiekiem ludzie często spędzają więcej czasu samotnie. Badania pokazują, że samotność i izolacja społeczna są związane z wyższymi wskaźnikami depresji.
Jeśli czujesz się odizolowany społecznie lub samotny i z jakiegokolwiek powodu nie możesz zobaczyć się z przyjaciółmi i rodziną osobiście, spróbuj skontaktować się przez telefon lub dołączyć do wirtualnego klubu.
Jak rozpoznać depresję
Skąd wiesz, że ty lub ktoś z twoich bliskich może mieć depresję? Czy depresja wygląda inaczej z wiekiem?
Depresja u osób starszych może być trudna do rozpoznania, ponieważ osoby starsze mogą mieć inne objawy niż osoby młodsze. W przypadku niektórych osób starszych z depresją smutek nie jest głównym objawem. Zamiast tego mogą odczuwać odrętwienie lub brak zainteresowania zajęciami. Mogą nie być tak chętni do mówienia o swoich uczuciach.
Poniżej znajduje się lista typowych objawów. Pamiętaj jednak, że każdy doświadcza depresji inaczej i może mieć objawy, których nie ma na tej liście.
• Uporczywy smutny, niespokojny lub „pusty” nastrój
• Poczucie beznadziejności, winy, bezwartościowości lub bezradności
• Drażliwość, niepokój lub problemy z usiedzeniem w miejscu
• Utrata zainteresowania niegdyś przyjemnymi czynnościami, w tym seksem
• Zmniejszona energia lub zmęczenie
• Poruszanie się lub mówienie wolniej
• Trudności z koncentracją, zapamiętywaniem lub podejmowaniem decyzji
• Trudności w zasypianiu , budzenie się zbyt wcześnie rano lub zaspanie
• Jedzenie więcej lub mniej niż zwykle, zwykle z nieplanowanym przyrostem lub utratą masy ciała
• Myśli o śmierci lub samobójstwie lub próby samobójcze
Jeśli masz kilka z tych objawów i utrzymują się one dłużej niż dwa tygodnie, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Mogą to być objawy depresji lub innego stanu zdrowia. Nie ignoruj znaków ostrzegawczych. Nieleczona ciężka depresja może prowadzić do śmierci przez samobójstwo.
Wsparcie przyjaciół i rodziny
Depresja to stan chorobowy, który wymaga leczenia przez lekarza. Chociaż rodzina i przyjaciele mogą pomóc, oferując wsparcie w znalezieniu leczenia, nie mogą leczyć depresji danej osoby.
Oto kilka rzeczy, które możesz zrobić jako przyjaciel lub członek rodziny osoby z depresją:
• zachęć osobę, aby zgłosiła się na leczenie i trzymała się planu leczenia zaleconego przez lekarza
• pomóż umówić się na wizytę lekarską lub towarzysz osobie w gabinecie lekarskim lub grupie wsparcia
• weź udział w czynnościach, które dana osoba lubi robić
• zapytaj, czy dana osoba chce iść na spacer lub przejażdżkę rowerem - aktywność fizyczna może świetnie poprawiać nastrój
Jak leczy się depresję?
Depresję, nawet ciężką, można leczyć. Ważne jest, aby szukać leczenia, gdy tylko zaczniesz odczuwać i zauważysz objawy. Jeśli uważasz, że możesz mieć depresję, zacznij od umówienia się na wizytę do lekarza. Niektóre leki lub schorzenia mogą czasami powodować takie same objawy jak depresja. Lekarz może wykluczyć te możliwości poprzez badanie, poznanie twojego zdrowia i historii osobistej oraz testy laboratoryjne. Jeśli lekarz stwierdzi, że depresja nie jest spowodowana chorobą, może zasugerować ocenę psychologiczną i skierować cię do specjalisty zdrowia psychicznego, takiego jak psycholog. Ta ocena pomoże ustalić diagnozę i plan leczenia.
Typowe formy leczenia depresji obejmują:
• Psychoterapia , poradnictwo lub „terapia rozmowa”, która może pomóc osobie zidentyfikować i zmienić niepokojące emocje, myśli i zachowanie. Można to zrobić z psychologiem, licencjonowanym klinicznym pracownikiem socjalnym (LCSW), psychiatrą lub innym licencjonowanym pracownikiem służby zdrowia psychicznego. Przykłady podejść specyficznych dla leczenia depresji obejmują terapię poznawczo-behawioralną i terapię interpersonalną
• Leki na depresję , które mogą równoważyć hormony wpływające na nastrój, takie jak serotonina. Istnieje wiele różnych rodzajów powszechnie stosowanych leków przeciwdepresyjnych. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny to leki przeciwdepresyjne powszechnie przepisywane osobom starszym.
• Terapia elektrowstrząsowa (ECT) , podczas której elektrody są umieszczane na głowie osoby, aby umożliwić bezpieczny, łagodny przepływ prądu elektrycznego przez mózg. Ten rodzaj terapii jest zwykle brany pod uwagę tylko wtedy, gdy choroba danej osoby nie uległa poprawie po zastosowaniu innych metod leczenia.
• Powtarzalna przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS) , która wykorzystuje magnesy do aktywacji mózgu. TMS nie wymaga znieczulenia i celuje tylko w określone obszary mózgu, aby pomóc zmniejszyć skutki uboczne, takie jak zmęczenie, nudności lub utrata pamięci.
Wykazano, że leczenie, zwłaszcza połączenie psychoterapii i leków, jest skuteczne w przypadku osób starszych . Jednak nie wszystkie leki lub terapie będą odpowiednie dla wszystkich. Opcje leczenia różnią się, a czasami trzeba wypróbować wiele metod leczenia, aby znaleźć taki, który działa. Ważne jest, aby powiedzieć lekarzowi, jeśli obecny plan leczenia nie działa i próbować znaleźć coś, co działa.
Czy depresji można zapobiegać?
Wiele osób zastanawia się, czy depresji można zapobiegać i jak mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji. Chociaż większości przypadków depresji nie można zapobiec, zdrowe zmiany stylu życia mogą przynieść długoterminowe korzyści dla zdrowia psychicznego.
Oto kilka kroków, które możesz wykonać:
• Bądź aktywny fizycznie i jedz zdrową, zbilansowaną dietę . Może to pomóc uniknąć chorób, które mogą spowodować niepełnosprawność lub depresję. Wykazano, że niektóre diety – w tym dieta DASH o niskiej zawartości sodu – zmniejszają ryzyko depresji.
• Śpij 7-9 godzin każdej nocy.
• Pozostań w kontakcie z przyjaciółmi i rodziną.
• Uczestnicz w zajęciach, które lubisz .
• Poinformuj przyjaciół, rodzinę i lekarza, kiedy doświadczasz objawów depresji.