O Mazowszu, o jubileuszu 25-lecia istnienia samorządów wojewódzkich, o zmianach i planach rozmawiamy z Ludwikiem Rakowskim, przewodniczącym Sejmiku Województwa Mazowieckiego.
W tym roku samorząd województwa świętuje 25 lat istnienia. Jak się zmieniło Mazowsze przez ten czas?
Ludwik Rakowski: Mazowsze to teraz zupełnie inne województwo. Dobrze widać to po wysokości budżetu. Pierwszy budżet to 302 mln zł po stronie dochodów. Tegoroczny budżet to już blisko 6 mld zł i bardzo dużo istotnych dla mieszkańców inwestycji. Samorządowi województwa powierzono prowadzenie instytucji i spraw bezpośrednio dotyczących potrzeb mieszkańców: szpitali, instytucji kultury, utrzymania dróg, kolejowych przewozów pasażerskich. To właśnie dzięki decyzjom samorządu województwa kupowane są nowe pociągi dla WKD i Kolei Mazowieckich, budowane i modernizowane są drogi, szpitale czy teatry. Mazowsze jest dziś prawdziwym sercem Polski. Liderem ekonomicznym, naukowym, gospodarczym, w zakresie opieki medycznej, kultury, innowacyjności, ale także aktywności obywatelskiej. Jest także jednym z najszybciej rozwijających się regionów w Europie, skutecznie pozyskującym fundusze europejskie.
Jakie obszary są Panu najbliższe w działalności samorządowej?
Wszystkie obszary działania samorządu województwa są ważne, warto jednak szczególną uwagę zwrócić na sprawy związane z kulturą, jej upowszechnianie oraz zachowanie naszego dziedzictwa. Dlatego cieszy mnie rozwój mazowieckich instytucji kultury i wsparcie, jakiego udzielamy innym podmiotom na ratowanie zabytków. Istotne są też kwestie bezpieczeństwa ruchu drogowego: naszym priorytetem są inwestycje w infrastrukturę drogową. W tym roku budżet Mazowieckiego Zarządu Dróg Wojewódzkich to ponad miliard zł. Dzięki tym funduszom budowane są nowe drogi, remontowane istniejące, powstają nowe sygnalizacje świetlne, chodniki i przejścia dla pieszych. Zachęcamy także do aktywności obywatelskiej młodzież i seniorów, dzięki programom „Mazowsze dla młodzieży” i „Mazowsze dla seniorów”, których celem jest wspieranie inicjatyw rad seniorów oraz rad młodzieżowych w powiatach, gminach i dzielnicach m.st. Warszawy. Cieszę się, że bardzo sprawnie działa Młodzieżowy Sejmik Województwa Mazowieckiego, a wkrótce powołamy Radę Seniorów Województwa Mazowieckiego.
Które inicjatywy samorządowe traktuje Pan w kategoriach osobistego sukcesu? Jakie pomysły zgłoszone przez Pana udało się zrealizować?
Cieszę się, że program „Kulturalna Szkoła na Mazowszu”, którego byłem inicjatorem, cieszy się tak dużą popularnością. Z programu skorzystało już ponad 340 tys. uczniów wraz z opiekunami. Program umożliwia uczniom z województwa mazowieckiego zakup biletów do instytucji kultury samorządu Mazowsza za symboliczną złotówkę. Wkrótce z tej oferty będą mogły skorzystać również dzieci uczęszczające do zerówek. Uruchomiliśmy także program wsparcia zakupu autobusów szkolnych przez gminy. W tym roku dofinansowaliśmy zakup 43 nowych autobusów, poprawiając bezpieczeństwo i komfort dzieci dojeżdżających do szkoły.
Patrząc na obecną kadencję z perspektywy kilku lat, co okazało się najtrudniejsze?
Najtrudniejsza była sytuacja związana z pojawieniem się pandemii Covid-19. Dziś już o niej prawie nie pamiętamy, ale skutki epidemii koronawirusa są nadal odczuwalne. Na Mazowszu staraliśmy się je ograniczać od samego początku i uruchomiliśmy specjalny projekt współfinansowany ze środków europejskich, wspierający m.in. szpitale i stacje pogotowia ratunkowego w zakresie zakupu niezbędnej aparatury medycznej i diagnostycznej oraz środków ochrony indywidualnej. To jedyny taki projekt w Polsce – na kwotę ponad 500 mln zł dla 70 podmiotów.
Dużym wyzwaniem, wymagającym szybkich decyzji, było udzielenie skutecznego wsparcia Ukrainie i jej obywatelom po zbrodniczej napaści rosyjskiej. Sejmik województwa jednogłośnie głosował za przeznaczeniem środków finansowych na wsparcie uchodźców i pomoc dla Ukrainy. Obecnie skupiamy się na przekazywaniu potrzebnego sprzętu, np. karetek i pomocy humanitarnej czy organizacji wypoczynku dla dzieci, które doświadczyły okrucieństwa wojny.
Jakie działanie samorządu województwa uważa Pan za szczególnie ważne?
Możliwość wsparcia innych jednostek samorządu terytorialnego w realizacji przedsięwzięć istotnych dla mieszkańców. Na programy wsparcia dla gmin, powiatów i dzielnic m.st. Warszawy w tym roku przeznaczyliśmy w budżecie województwa 703 mln zł, w tym 520 mln zł na nasz sztandarowy program pomocowy „Mazowsze dla równomiernego rozwoju”. Dzięki tym funduszom samorządy mogą realizować potrzebne lokalnie inwestycje – od modernizacji szkół, przedszkoli, budowy i przebudowy dróg, budowy boisk po rewitalizację terenów zielonych. Także Warszawa oraz dzielnice warszawskie, podobnie jak inne miasta, gminy i powiaty z całego województwa, otrzymały istotne środki m.in. na rozwój infrastruktury drogowej, medycznej, edukacyjnej, projekty ekologiczne czy senioralne. Wiele inwestycji dzielnicowych, np. sportowych, mogło zostać zrealizowanych właśnie dzięki wsparciu samorządu województwa.
Co Pan sądzi o rządowych planach budowy nowego lotniska – Centralnego Portu Komunikacyjnego?
Myślę, że to po prostu niepotrzebna inwestycja. Mamy dobrze działające lotnisko na Okęciu, gotowe do rozbudowy lotnisko w Modlinie i nowe lotnisko w Radomiu. Potencjał tych lotnisk jest i będzie w przyszłości wystarczający. Zamiast jego wykorzystania rząd proponuje zamknięcie Okęcia, zatrzymanie rozwoju Modlina i brak perspektyw dla Radomia, a pasażerom z Mazowsza i całej Polski dłuższy dojazd koleją do nowego lotniska.
Jaka przyszłość czeka lotnisko w Modlinie?
Dzięki samorządowi województwa port lotniczy w Modlinie ma możliwość szybkiego rozwoju i poprawy jakości obsługi pasażerów. Niestety, niezbędne inwestycje są utrudniane przez państwo. Dlatego jesteśmy gotowi odkupić udziały rządowych podmiotów. Pasażerowie chcą tanio latać z Modlina, ale musimy poprawić warunki ich obsługi: zbudować nowy terminal i połączenie kolejowe. Rozbudowany port lotniczy w Modlinie (jest tu miejsce na kolejny pas startowy) wraz z lotniskiem Okęcie to wybór zdecydowanie lepszy niż centralny port komunikacyjny. Za wielokrotnie mniejsze pieniądze.