Niemal w każdej ulotce, poza podstawowymi informacjami takimi jak: nazwa leku, substancje czynne, które się w nim znajdują, znajdziemy bardzo wiele innych cennych informacji m.in. dotyczących zachowania odpowiednich środków ostrożności.
Ulotka to długi druk często pisany tzw. drobnym maczkiem. Na co więc powinniśmy zwrócić szczególną uwagę?
Jak trzeba czytać ulotki?
Ulotka to po prostu instrukcja obsługi zażywania leku. Powinno się ją przeczytać przed rozpoczęciem jego stosowania.
Jednym z najważniejszych elementów każdej ulotki jest tzw. dawkowanie, ważne są również przeciwwskazania i możliwe reakcje alergiczne z innymi lub lekami, a także skutki uboczne, które dane lek wywołuje.
Dawkowanie leku
Każdy lek ma swoją specyfikę dawkowania. W tym miejscu znajdziemy precyzyjne informacje na temat, jak lek należy stosować. Branie leków w zbyt małej dawce powoduje, że jest on nieskuteczny. Zażycie zbyt dużej ilości leku może spowodować skutek odwrotny do zamierzonego. Stosując leki istotne jest przestrzeganie jednorazowych dawek i maksymalnych dawek dobowych, by nie doszło do przedawkowania danego leku.
Myśląc o skuteczności leku musimy mieć świadomość, że kluczowa bywa temperatura jego przechowywania. Pamiętajmy, że promienie słoneczne oddziałują na substancje czynne zawarte w leku. Zwracajmy również uwagę (na ulotce/ opakowaniu), jaki czas może lek być używany po otwarciu.
Ta część ulotki jest szczególnie ważna w przypadku leków kupowanych bez recepty. Przedawkowanie leków może być dla nas niebezpieczne, należy przestrzegać jednorazowych dawek oraz dawki dobowej przyjmowanych leków.
Przeciwwskazania
Tu na szczególną uwagę zasługują sytuacje, w których leku bezwzględnie nie można podać. Mogą to być:
- niewydolne narządy - serce, płuca, nerki, wątroba itd.
- okres dziecięcy i podeszły wiek,
- stosowanie innych leków,
- nadużywanie środków odurzających,
- zaburzenia psychiczne itd.
W tym miejscu znajdziemy informacje na temat substancji czynnych leków i ich działania. Ta część ulotki jest niezwykle istotna szczególnie wtedy, kiedy mamy jakieś choroby przewlekła i bierzemy inne leki na stałe. Znajdziemy również w tej części ulotki informacje na temat interakcji z jedzeniem i alkoholem.
Przeciwskazaniem najbardziej nam zagrażającym są możliwe reakcje alergiczne, dlatego dokładne zapoznanie się z tymi fragmentami jest kluczowe.
Sposób przyjmowania leku
Niektóre leki muszą być przyjmowane na czczo, inne z posiłkiem, inne po posiłku. Jest to ważne, gdyż lek, aby mógł zadziałać, musi się wchłonąć, czasem posiłek może to utrudnić. Kolejnym ważnym aspektem jest popijanie leku. Najlepiej nadaje się do tego woda, ale nie soki, napoje gazowane czy mleko - mogą bowiem wejść z preparatem w interakcję. Tak więc niektóre produkty spożywcze trzeba wyeliminować z diety na czas terapii, np.:
- przy tetracyklinach (antybiotyki) rezygnujemy z mleka i jego przetworów,
- przy Aspirynie - z kawy i napojów energetycznych,
- przy Teofilinie (astma) - z papryki czerwonej, tłuszczu i grillowanych potraw,
- przy preparatach żelaza - z herbaty i kawy.
Wpływ na zdolność kierowania pojazdami i maszynami
Część leków (np. środki przeciwbólowe) nie pozwalają na właściwe prowadzenie pojazdów. W ulotce zawsze znajdziemy informacje na temat wpływu danego leku na prowadzenie pojazdów mechanicznych.
Leki spowalniają czas reakcji, obniżają zdolność koncentracji, powodują senność mogą doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji na drodze.
Możliwe działania niepożądane
Przyznaję się bez bicia – to element ulotki, którego nie czytam. Jednak to nie jest ani rozważne, ani racjonalne zachowanie.
W każdej ulotce działanie niepożądane danego leku musi być podane. Jeżeli w wyniku badań jakaś reakcja pojawiła się u chociażby jednej osoby będzie w tym miejscu pokazana. Do działań niepożądanych należy podchodzić z jednej strony z dystansem - i nie traktować każdego bólu głowy jako rekcji po przyjęciu leku, a drugiej uważnie przyglądać się swojemu organizmowi, który daje nam jakieś sygnały.