Wiele osób starszych martwi się o swoją pamięć i inne zdolności myślenia. Mogą na przykład martwić się tym, że nauka nowych rzeczy zajmuje im więcej czasu niż wcześniej lub że czasami zapominają zapłacić rachunek. Zmiany te są zwykle oznakami łagodnego zapominania - często normalnej części starzenia się - a nie poważnych problemów z pamięcią.
Co jest normalnym zapominaniem, a co nie?
Jaka jest różnica między normalnym, związanym z wiekiem zapominaniem a poważnymi problemami z pamięcią? To normalne, że z wiekiem zapominamy o różnych rzeczach, ale poważne problemy z pamięcią utrudniają wykonywanie codziennych czynności, takich jak prowadzenie samochodu, korzystanie z telefonu czy znalezienie drogi do domu.
Porozmawiaj ze swoim lekarzem, aby ustalić, czy problemy z pamięcią i inne problemy poznawcze, takie jak zdolność jasnego myślenia i uczenia się, są normalne i co może je powodować.
Oznaki, że być może nadszedł czas na rozmowę z lekarzem, obejmują
- Zadawanie w kółko tych samych pytań
- Gubienie się w miejscach, które dana osoba dobrze zna
- Problemy z przestrzeganiem przepisów lub wskazówek
- Większa dezorientacja co do czasu, ludzi i miejsc
- Niedbanie o siebie - złe odżywianie się, nie kąpanie się lub niebezpieczne zachowanie.
Wskazówki dotyczące radzenia sobie z zapominaniem
Osoby doświadczające zjawiska zapominania mogą korzystać z różnych technik, które mogą pomóc im zachować zdrowie i radzić sobie ze zmianami w pamięci i umiejętnościach umysłowych. Oto kilka wskazówek:
- Naucz się nowej umiejętności.
- Przestrzeganie codziennej rutyny.
- Planuj zadania, twórz listy rzeczy do zrobienia i korzystaj z narzędzi pamięciowych, takich jak kalendarze i notatki.
- Każdego dnia odkładaj portfel lub torebkę, klucze, telefon i okulary w to samo miejsce.
- Angażuj się w działania, które mogą pomóc zarówno umysłowi, jak i ciału.
- Bądź wolontariuszem w swojej społeczności, w szkole lub w miejscu kultu religijnego.
- Spędzaj czas z przyjaciółmi i rodziną.
- Wystarczająca ilość snu, zazwyczaj siedem do ośmiu godzin każdej nocy.
- Ćwicz i dobrze się odżywiaj.
- Zapobiegaj lub kontroluj wysokie ciśnienie krwi.
- Nie pij dużo alkoholu.
Łagodne zaburzenia poznawcze
U niektórych osób starszych występuje stan zwany łagodnymi zaburzeniami poznawczymi (z ang. mild cognitive impairment, MCI) co oznacza, że mają one więcej problemów z pamięcią lub myśleniem niż inne osoby w ich wieku. Osoby z MCI mogą zazwyczaj dbać o siebie i wykonywać swoje normalne czynności. MCI może być wczesnym objawem choroby Alzheimera, ale nie u wszystkich osób z MCI rozwinie się choroba Alzheimera.
Objawy MCI obejmują- Częste gubienie przedmiotów
- Zapominanie o ważnych wydarzeniach lub spotkaniach
- Większe trudności z wymyślaniem pożądanych słów niż u innych osób w tym samym wieku.
Jeśli cierpisz na MCI, odwiedzaj swojego lekarza co sześć do 12 miesięcy, aby śledzić zmiany w pamięci i innych umiejętnościach myślenia. Istnieją nawyki i zachowania, które można zmienić, a także czynności, które można wykonać, aby pomóc w utrzymaniu pamięci i umiejętności myślenia.
Demencja a starzenie się
Demencja nie jest normalną częścią procesu starzenia się. Obejmuje utratę funkcji poznawczych - myślenia, zapamiętywania, uczenia się i rozumowania - oraz zdolności behawioralnych w stopniu, który zakłóca jakość życia i aktywności danej osoby. Utrata pamięci, choć powszechna, nie jest jedynym objawem demencji. Osoby z demencją mogą mieć również problemy z umiejętnościami językowymi, percepcją wzrokową lub koncentracją uwagi. U niektórych osób występują zmiany osobowości.
Chociaż istnieją różne formy demencji, choroba Alzheimera jest najczęstszą formą u osób w wieku powyżej 65 lat.
Kiedy udać się do lekarza
Jeśli Ty, członek Twojej rodziny lub znajomy macie problemy z zapamiętywaniem ostatnich wydarzeń lub jasnym myśleniem, jest to sygnał, aby udać się do lekarza i porozmawiać o tym. Może on zasugerować przeprowadzenie dokładnych badań, aby sprawdzić, co może powodować objawy. Możesz również porozmawiać z lekarzem na temat możliwości udziału w badaniach nad zdrowiem poznawczym i starzeniem się.
Podczas wizyty lekarz może przeprowadzić testy i oceny, które mogą obejmować skan mózgu, aby pomóc określić źródło problemów z pamięcią. Lekarz może również zalecić wizytę u neurologa, lekarza specjalizującego się w leczeniu chorób mózgu i układu nerwowego.
Problemy z pamięcią i myśleniem mogą mieć wiele przyczyn, w tym depresję, infekcję lub skutki uboczne leków. Czasami problem można leczyć, a funkcje poznawcze ulegają poprawie. Innym razem problemem jest zaburzenie mózgu, takie jak choroba Alzheimera, którego nie można odwrócić.
Znalezienie przyczyny problemów jest ważne dla określenia najlepszego sposobu postępowania. Po poznaniu przyczyny można opracować odpowiedni plan leczenia. Osoby z problemami z pamięcią powinny umawiać się na wizyty kontrolne co 6-12 miesięcy. Mogą poprosić członka rodziny, przyjaciela lub lekarza o przypomnienie, jeśli obawiają się, że zapomną.